Dlaczego "Loretańska"?

Laurowy las

Litania zwana jest "Loretańską" od miasteczka Loreto, położonego w środkowych Włoszech, oddalonego kilkanaście kilometrów od wybrzeża Adriatyku. Miasto stało się słynne przede wszystkim za sprawą Sanktuarium Maryjnego, którego początki sięgają XIII w. Wierzono, że właśnie wtedy został przeniesiony przez aniołów do Loreto Domek Nazaretański, w którym przyszła na świat Matka Boża. Okazało się, że legenda ta wcale nie jest taka daleka od prawdy. W archiwach watykańskich znaleziono dokumenty świadczące o tym, że budynek z Nazaretu został przetransportowany drogą morską przez włoską rodzinę noszącą nazwisko Angeli, co po włosku znaczy aniołowie. Cała operacja przeprowadzona była w sekrecie ze względu na niespokojne czasy i strach o to, by cenny ładunek nie wpadł w niepowołane ręce. Była to na tyle skomplikowana akcja, że bez udziału Opatrzności i wojska anielskiego wydaje się, że była nie do przeprowadzenia. Nie od razu przewieziony budynek znalazł się w Loreto. Trafił najpierw do dzisiejszej Chorwacji, a dopiero po trzech latach pieczołowicie złożono go w całość w lesie laurowym, stąd późniejsza nazwa Loreto. Nie ulega też wątpliwości, że to ten sam Domek. W XIX w. prowadzono szczegółowe badania naukowe, które w pełni potwierdziły autentyczność tego bezcennego zabytku. Święty Domek Matki Bożej został umieszczony w przepięknej bazylice, a wewnątrz Świętego Domku, nad ołtarzem, została umieszczona figura Matki Bożej Loretańskiej, przedstawiająca Maryję z Dzieciątkiem na lewej ręce.

Figura Matki Bożej Loretańskiej posiada dwie charakterystyczne cechy: jedna dalmatyka okrywa dwie postacie, a twarze Matki Bożej i Dzieciątka mają ciemne oblicza.

W sanktuarium domu nazaretańskiego w Loreto litania była szczególnie propagowana i odmawiana przez pielgrzymów. Tam też przybrała ostateczną formę i zaczęła rozchodzić się na cały Kościół. Po raz pierwszy ukazała się drukiem w 1572 r. we Florencji i zawierała 43 wezwania. Pierwsza wzmianka o Litanii do Matki Bożej Loretańskiej w oficjalnych dokumentach Kościoła pojawiła się w 1581 r., gdy Ojciec Święty Sykstus V w bulli Redituri zachęcał do jej odmawiania i udzielał za to 200 dni odpustu. Kolejne odpusty przypisali do niej papieże Pius VII i Pius XI w 1932 r. Natomiast papież Benedykt XIV urzędowo ją zatwierdził i zezwolił stosować w publicznym kulcie Kościoła.

Historia litanijnych wezwań

Pewien rodzaj litanii maryjnej występuje już w VIII w. w Hiszpanii. W Wenecji śpiewano od 1280 r. długą litanię podczas procesji z obrazem Maryi Panny, powtarzając stałe wezwanie "Święta Maryjo", a przy tym rozwijając maryjne tytuły i metafory.

Litania maryjna powstała z rozwinięcia trzech próśb znajdujących się na początku litanii do Wszystkich Świętych: "Święta Maryjo", "Święta Boża Rodzicielko", "Święta Panno nad pannami". Później zaczęto do wezwań dodawać różne określenia, które nie zawsze były poprawne teologicznie, co doprowadziło do sytuacji, że w 1631 r. zakazano wprowadzania wszelkich zmian w litanii bez zezwolenia Stolicy Apostolskiej. Taka restrykcja korzystnie wpłynęła na ujednolicenie i upowszechnienie Litanii Loretańskiej.

Do oficjalnie uznanej wersji Litanii Loretańskiej w 1631 r. dodawano w późniejszym czasie następujące wezwania:

Królowo Różańca świętego - dla bractw różańcowych w 1675 (rozszerzone na cały Kościół w 1883),
Królowo bez zmazy pierworodnej poczęta - dla diecezji mechlińskiej w 1846 (rozszerzone na cały Kościół w 1854),
Matko dobrej rady - w 1903,
Królowo pokoju - w 1917,
Królowo Polski - w 1922, wezwanie obecne od 1656 w wersji Królowo Korony Polskiej,
Królowo wniebowzięta - w 1950,
Królowo świata - w 1954 (tylko dla niektórych kościołów lokalnych, nie jest to więc oficjalne wezwanie powszechnie obowiązujące),
Matko Kościoła - w 1980,
Królowo rodzin - w 1995,
Matko miłosierdzia - w 2014 (dla polskiej wersji litanii, od 2020 dla całego Kościoła),
Matko nadziei (Mater spei) - w 2020,
Pocieszycielko migrantów (Solacium migrantium) - w 2020.


Oprac. MARYJNI.PL


Źródła i dodatkowe informacje:

  • Historia Litanii Loretańskiej i Opis Wezwań - modlitwy24.pl [2022-11-12]
  • Komentarz do wezwań Litanii Loretańskiej - katedra.lodz.pl [2020-07-22]
  • Nowe wezwania w Litanii Loretańskiej - diecezja.pl [2022-11-12]
  • Litania loretańska - wyjaśnienia dotyczące poprawnej wersji - diecezja.legnica.pl [2022-11-12]
  • Jak powstała Litania Loretańska? - niedziela.pl [2022-11-12]
  • Litania Loretańska - liturgia.wiara.pl [2022-11-12]
  • Najświętsza Maryja Panna Loretańska - brewiarz.pl [2022-11-12]