Jakob Rem SJ (1546-1618)

Jakob Rem ur.  VI 1546 r. w Bregencji (Bregenz, Austria) w rodzinie karczmarzy, w której pielęgnowano pobożność maryjną. Od 1556 r. mieszkał w Kisslegg im Allgäu (Bawaria, Niemcy), prawdopodobnie uczęszczał do jezuickiej szkoły w Dillingen, gdzie od 1564 r. studiował filozofię.

Dwa lata później, posiadając już licencjat z filozofii, został przyjęty do jezuitów. Nowicjat odbył razem ze św. Stanisławem Kostką w Rzymie, gdzie od 1567 r. uczył się w Kolegium Rzymskiego (Collegium Romanum, zał. 1551) - jezuickiej uczelni, przygotowującej studentów do kontrreformacji. Tam zetknął się z kongregacją mariańską (zał. 1563, Johannes Leunis SJ), którą 13 XI 1574 r. przeszczepił do Dillingen, jako jedną z pierwszych w Niemczech.

W Kolegium Rzymskim znajdowała się kopia obrazu Salus Populi Romani z bazyliki Matki Bożej Większej. Przed tym obrazem można było spotkać o. Rema pogrążonego w modlitwie. Ucieszył się bardzo, kiedy o. Franciszek Borgia - generał jezuitów, ok. 1570 r. przekazał dla kolegium w Ingolstadt kopię tego obrazu. Za zgodą przełożonych o. Rem umieścił obraz w korytarzu w pobliżu internatu. Ponieważ uczniowie, idąc za przykładem swego prefekta, często modlili się przed obrazem, dlatego przeniesiono go do sali, którą w 1594 r. przekształcono w kaplicę.

W 1568 r. o. Rem kontynuował studia w Dillingen. W 1569 r. uzyskał tytuł magistra teologii. Wyświęcony na kapłana w Augsburgu (16 V 1573) został mianowany subregentem w kolegium jezuickim w Dillingen, gdzie jako prefekt zdobywał doświadczenie pracy z młodzieży. W 1585 r. prowincjał mianował go prefektem w kolegium św. Michała Arch. w Monachium, a rok później w kolegium ignacjańskim w Ingolstadt.

Z wielką troską zajął się kształceniem i wychowaniem powierzonej mu młodzieży. Żyjąc skromnie, odznaczał się głęboką pobożnością maryjną, być może wzmocnioną na skutek słynnej bitwy pod Lepanto (1571). Inspirowany kierunkami odnowy katolickiej po Soborze Trydenckim (1545-1563), z cierpliwością zabrał się do kształcenia uczniów na obrońców i apostołów wiary katolickiej przez zaszczepianie w nich głębokiej miłości do Matki Bożej. W tym celu 4 V 1595 r. wraz z członkami kongregacji mariańskiej założył Colloquium Marianum, do którego przyjmowano tylko szczególnie zdolnych uczniów, którzy zobowiązywali się do pogłębiania swojej duchowości maryjnej, wzrastania w świętości i praktykowania posługi apostolskiej. Członkowie codziennie uczestniczyli we Mszy św., sprawowanej przy ołtarzu z kopią obrazu Matki Bożej Salus Populi Romani, a raz w tygodniu przed tym obrazem odbywali spotkania i dyskusje dla podtrzymania zapału apostolskiego i rozwijania maryjnej duchowości. Zatwierdzone przez papieża Pawła V w 1612 r., po zniesieniu zakonu jezuitów w 1773 r., istniało jeszcze do 1779 r. Ruch Szensztacki i Legion Maryi skutecznie wskrzesiły ideę o. Rema w XX w.

W tym czasie o. Jakob zastanawiał się nad tym, który tytuł z Litanii loretańskiej najbardziej podoba się Matce Najświętszej. 5 IV 1604 r. podczas modlitwy zrozumiał, że jest to wezwanie "Matko przedziwna". Na potwierdzenie tego, następnego dnia, gdy kantor w kaplicy odmawiał tę litanię, w chwili recytacji wezwania "Matko przedziwna", o. Rem unosił się ponad ziemią. Jezuita poprosił kantora, aby powtórzył to wezwanie po raz drugi i trzeci. Od tego czasu stało się zwyczajem kolokwistów trzykrotne powtarzanie podczas odmawiania Litanii loretańskiej wezwania "Matko przedziwna", a obraz Maryi zaczęto tytułować "Trzykroć Przedziwna Matka".

Ingolstadt stał się ważnym ośrodkiem religijnym i maryjnym, odgrywającym wiodącą rolę polityczną i kulturalną w historii Europy, a przede wszystkim w Bawarii. Biorąc pod uwagę osobowości, które przewinęły się przez Colloquium Marianum, nie będzie przesadą stwierdzenie, "że wpływ Kolokwium Maryjnego rozprzestrzenił się po całej Europie".

O. Jakob Rem zmarł 12 X 1618 r. Jego doczesne szczątki po raz pierwszy ekshumowano w 1694 r. W 1935 r. przeniesiono je do "sali pamięci" w bocznej kaplicy kościoła Matki Bożej Pięknej w Ingolstadt (Minster Zur Schönen Unsere Lieben Frau), w pobliżu obrazu Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej, czczonego tu od 1881 r.

O. Jakob wyróżniał się darem miłosierdzia, cierpliwości, wytrwałości, wierności i szczególnym darem modlitwy wstawienniczej. Współcześni uważali o. Rema za szczególnie wybranego przez Maryję, obdarzonego darami proroctwa (m.in przewidział wojnę trzydziestoletnią 1618-1648) i mistycyzmu. W nekrologu zakonym znalazł się taki zapis: "Straciliśmy w tym roku człowieka powszechnie znanego i uważanego za świętego (...), człowieka najwyższej cnoty, który jednak skromnością swoją tak ją przesłonił, że wydaje się, iż my zbyt mało o nim wiemy, abyśmy mogli udowodnić jego świętość". Jego współbracia obdarzyli go tytułami: "Apostoł młodzieży" i "Herold Matki Trzykroć Przedziwnej".

Jego ciche i skromne życie wywarły wpływ zarówno na liczne klasztory, w których służył jako duszpasterz i wychowawca, jak również na odnowę życia wiary wśród ludności poprzez formację liderów świeckich. Jego program "Przez Maryję do Jezusa" znalazł potwierdzenie na Soborze Watykańskim II.

Jego cześć jest wciąż żywa w diec. Eichstätt, na której terenie znajduje się Ingolstadt. Dopiero 27 lat po jego śmierci podjęto pierwsze kroki w kierunku beatyfikacji. Proces informacyjny rozpoczęto w 1932 r. i zakończono w 1949 r. Dokumentację procesu beatyfikacyjnego zakończono 21 VI 1957 r. Po szeroko zakrojonych pracach archiwalnych, zwłaszcza Rity Haub (1955-2015), starania o beatyfikację (Causa Rem) zostały wznowione 17 I 2009 r. przez jezuitów. Postulatorem został o. Anton Witwer SJ. W 2010 r. bp Gregor Maria Hanke OSB - ordynariusz diec. Eichstätt, zarządził wznowienie procesu beatyfikacyjnego.

W sztuce chrześcijańskiej o. Jakub Rem przedstawiany jest w stroju jezuickim, często trzymając w ręku wizerunek "Trzykroć Przedziwnej Matki" i księgę zasad kongregacji mariańskiej, lub modlący się przed cudownym obrazem.

Oprac. MARYJNI.PL

Źródła:

• Doris Wittmann: Pater Jakob Rem SJ (1546-1618) - ingolstadt.de
• Pater Jakob Rem SJ - bistum-eichstaett.de
• Jakob Rem - de.wikipedia.org
• Colloquium Marianum - en.wikipedia.org
• Justyna Sprutta, Presence and Formation of Adults in the Sodality of Our Lady: Contribution to the Native History, "Poznańskie Studia Teologiczne" 37(2020), s. 157–173 [intapi.sciendo.com]
• Dzieje Sodalicji Mariańskiej w Polsce na tle sytuacji Kościoła w Europie - wzch.org.pl
• Marian Congregations. Religion Past and Present - referenceworks.brillonline.com
• 400 years "Mother Thrice Admirable" - campus.udayton.edu [dostępne na: web.archive.org]