Niepokalane Poczęcie definicją osoby Maryi

Matka Boża w definicji dogmatycznej z 1854 roku została określona jako niepokalanie poczęta. Cztery lata później w Lourdes Ona sama nazwała się "Jam jest Niepokalane Poczęcie". Jest w tych słowach z Lourdes potwierdzenie dogmatu, a także zawiera się w nich coś więcej.

Św. Maksymilian zwrócił uwagę na formę wypowiedzi "Niepokalane Poczęcie", a nie "niepokalanie poczęta". Nie jest to forma przymiotnikowa mówiąca o przypadłościach, ale rzeczownikowa. Zauważył, że podobną formę rzeczownikową ma wypowiedź Boga na górze Horeb skierowana do Mojżesza "Jestem, który Jestem" (Wj 3,14). Jest to wypowiedź określająca istotę Boga. Święty uważał, że samookreślenie się Maryi "Jam jest Niepokalane Poczęcie" zawiera również Jej istotę. Uważał, że tylko Ona jest Niepokalanym Poczęciem.

Niepokalaność w sensie wolności od samego grzechu pierworodnego nie dotyczy tylko Maryi. W ten sposób Bóg stworzył także pierwszych rodziców Adama i Ewę, a także aniołów. W znaczeniu wolności od grzechu przez całe istnienie, niepokalanymi nie byli pierwsi rodzice, ani upadli aniołowie, bo oni zgrzeszyli. Jednak takimi są aniołowie wierni Bogu, więc w tym znaczeniu niepokalaną także nie była tylko Maryja. Jednak aniołowie w niebie przeszli próbę i mogli się zbuntować przeciw Bogu, a Maryja nie podlegała próbie.

Niektórzy stawiają tu pytanie, jak Maryja mogła nie podlegać próbie. Odpowiedź jest w Chrystusie. On jako człowiek też nie podlegał próbie, bo był Bogiem. Maryja została uświęcona ze względu na Chrystusa. Ona była na tym samym poziomie doskonałości co Chrystus jako człowiek. Bł. Jan Duns Szkot uważał, że Maryi Bóg dał coś więcej niż innym stworzeniom, a mianowicie sprawił, że była święta jak dusza Chrystusa. Niepokalaność jest związana z Jej istnieniem, jest Jej imieniem własnym, tzn. tylko Ona jest Niepokalanym Poczęciem.

Niepokalane Poczęcie to jest więc według św. Maksymiliana takie umocnienie w świętości, że nie podlega próbie. Święty pisze: "Czy jest różnica między wyrazami: Niepokalane Poczęcie a Niepokalanie Poczęta? Różnica istnieje taka, jaka na przykład między wyrażeniem biały i białość. Jeżeli jest biały - to może się pobrudzić, ale białość nie ulega już żadnym zmianom. Ta nazwa Niepokalane Poczęcie jest bardzo ważna i dowodzi, że Niepokalana jest cała piękna, bez żadnego grzechu" (Konferencje O. Kolbego, Niepokalanów 1976, s 153).

Święty rozważał znaczenie słów "poczęcie" i "niepokalane". Pisze on: "Słowo «Poczęcie» mówi, że nie jest wieczna, bo ma początek" (Konferencje, s. 356). Słowo to potocznie rozumiemy jako moment zapoczątkowujący istnienie w czasie. Matka Boża nieustannie otrzymuje istnienie od Boga, jak każde stworzenie, i do Jej natury należy zależność od Boga. Każdy byt poza Bogiem jest poczęciem, Maryja także.

Zwróćmy uwagę na drugie słowo: "niepokalane". Św. Maksymilian w pojęciu "niepokalane" w tym brzmieniu rzeczownikowym widział wolność od grzechu pierworodnego w chwili poczęcia, ale także przez całe życie nieustanną wolność od grzechów i złych skłonności. Tę bezgrzeszność Święty rozumie jako całkowitą zgodę na wolę Bożą. Pisze, "Niepokalane" - znaczy, że od samego początku istnienia nie było w Niej najmniejszego odchylenia od woli Bożej. Niepokalana jest najdoskonalszym stworzeniem, najbardziej ze stworzeń przebóstwiona, boska" (Konferencje, s. 356). Zostaliśmy stworzeni na obraz i podobieństwo Boże (por. Rdz 1,26), więc stworzenie jest tym bardziej doskonałe, im bardziej jest podobne do Boga. Niepokalana przez bezgrzeszność i zgodę swojej woli z wolą Bożą jest doskonałym obrazem Boga.

Niepokalane Poczęcie oznacza, że Maryja poczęła się bez grzechu, nigdy nie zgrzeszyła podczas swojego życia, a także oznacza, że nie podlegała próbie, podobnie jak Jej Syn Jezus Chrystus. Jezus też jest Niepokalanym Poczęciem, ale jako człowiek, jednak jako Osoba Boska jest Odwiecznym Synem Bożym. Niepokalane Poczęcie jest wyłączną definicją osoby Maryi. Jak ludzie wraz z poczęciem i zrodzeniem przekazują sobie stan grzechu pierworodnego, tak Maryja swojemu Synowi przekazała stan świętości i łaski, który sama otrzymała ze względu na przyszłe zasługi Jezusa.

O. Józef Maria Kaźmierczak OFMConv
"Rycerz Niepokalanej" 12(763)2019, s. 8