Historia Portugalii i Fatimy

Od VIII w. prawie cały Półwysep Iberyjski był opanowany przez przez afrykańskich muzułmanów, nazywanych Maurami. Ostały się tylko północne tereny, leżące w trudno dostępnych Górach Kantabryjskich, gdzie syn wizygockiego księcia Fafili, Pelayo (Pelagiusz), założył Królestwo Asturii ze stolicą w Cangas de Onís. Podbity przez siebie teren Maurowie nazwali Al-Andalus.

W 718 lub 722 r. Pelayo pokonał muzułmanów w bitwie pod Covadongą, co uznano za symboliczny początek rekonkwisty, czyli walk o wyparcie muzułmanów z Półwyspu, co udało się ostatecznie osiągnąć dopiero w 1492 r., po zdobyciu Grenady - ostatniej muzułmańskiej twierdzy na Półwyspie.

Covadonga (od łac. Cova Dominica - "Jaskinia Pani") jest miejscem licznych pielgrzymek do Matki Bożej, nazywanej tutaj wdzięcznym imieniem "La Santina". Pobożni Asturianie przypisali Matce Bożej pomoc w pokonaniu muzułmanów w bitwie pod Covadonga.

Król Asturii Alfons I Katolicki zajął dolinę Duero oraz podporządkował sobie Galicję (740 r.) i León (754 r.). Król Alfons II Cnotliwy, który panował aż 51 lat (791-842), przeniósł stolicę do Oviedo. Podczas jego panowania w 813 r. biskup Oviedo, Teodomir, w Santiago de Compostela, odkrył grób, który uznał za miejsce ostatniego spoczynku apostoła Jakuba Większego. Dla uczczenia ucznia Jezusa, Alfons II zbudował tam sanktuarium.

W 866 r. królem został Alfons III Wielki, który zaczął tytułować się cesarzem. Kontynuując ekspansję terytorialną, do 910 r. wyparto muzułmanów po rzekę Duero, której ujście znajduje się w dzisiejszym mieście Porto. Vímara Peres (Guimara Peres lub Uimara Petri) - galicyjski poddany Alfonsa III, wyzwalając miasto Portocale i zdobywając samo Porto, w 868 r., założył pierwsze państwo feudalne (zalążek Królestwa Portugalii), budując kilka ufortyfikowanych miast. Jedne z nich nazwał Vímaranis (Guimarães) - uznawane za pierwszą stolicę Portugalii.

Zmuszony do abdykacji w 910 r. Alfons III podzielił pomiędzy swych synów królestwo, w wyniku czego powstały królestwa Asturii, Galicji i Leónu. Wyodrębniło się także Królestwo Kastylii, na terenie którego osiedliły się plemiona Basków. Król Kastylii Ferdynand I Wielki w 1037 r. podporządkował sobie Królestwo Leónu. W wyniku rekonkwisty w 1064 r. odbił z rąk muzułmańskich Coimbrę. W 1080 r. zostało tam ustanowione biskupstwo. Odzyskane tereny stanowiły zalążek Portugalii ze stolicą w Coimbrze.

W latach 1128-1137 Alfons I Zdobywca prowadził rekonkwistę, a 25 lipca 1139 r., po zwycięskiej bitwie pod Ourique, ogłosił się królem Portugalii. Na mocy traktatu w Zamorze 5 X 1143 r. Alfons I został oficjalnie przyznany tytuł króla Portugalii, co uznaje się za datę powstania Portugalii, chociaż dopiero w 1179 r. papież Aleksander III władcę Portugalii Alfonsa I uznał za króla. Król Alfons I poszerzył granice Portugalii na południe, zdobywając w 1147 r. Lizbonę, a w latach 1158–1166 prowincję Alentejo.

W 1255 r. król Alfons III przeniósł stolicę Portugalii z Coimbry, do Lizbony.

W 1267 r. ustalono granicę pomiędzy Portugalią a Hiszpanią na rzecze Gwadianie.

Historia Fatimy aż do 1917 r. jest właściwie zawarta w pewnej legendzie, która wyjaśnia jej arabską nazwę.

Legenda mówi, że 24 czerwca 1158 r. rano orszak arabskich dam i rycerzy wyruszył z zamku Alcàcer do Sal i skierował się ku rzece Sado, by uczcić dzień św. Jana Chrzciciela. W pewnym momencie wpadli w zasadzkę rycerzy portugalskich, którymi dowodził Don Gonçalo Hermingues, znany jako Traga Moiros ("Postrach Maurów"). Ci, którzy przeżyli, zostali wraz z kilkoma damami pojmani i zaprowadzeni do Santarém przed oblicze króla Alfonsa I Zdobywcy. Król, spełniając życzenie dowódcy, oddał mu arabską brankę Fatimę, córkę Vali z Alcàcer. Przyjęła chrzest, zmieniając imię na Oureana, i poślubiła Gonçala. Król w podarku weselnym podarował im miasteczko Abdegas, którego nazwę Gonçalo na cześć małżonki zmienił na Oureana (dzisiejsze Ourém).

Oureana wkrótce umarła, a przygnębiony Gonçalo wstąpił do cystersów i osiadł w opactwie Alcobaça, ufundowanym w 1153 r. w dolinie rzek Alcoa i Baça (stąd nazwa opactwa) przez króla Alfonsa (30 km od Ourém) dla uczczenia zwycięstwa nad Maurami.

Kilka lat później opat klasztoru, który w miejscu odległym od Ourém o 6 km wybudował kościół ku czci Matki Bożej i mały klasztor, kazał przynieść tam doczesne szczątki Oureany. Miejscowość została nazwana arabskim imieniem żony Gonçala Herminguesa - Fatimą.

Miejscowość była małą wioską rolniczą, nie odczuwającą kryzysu, który wstrząsnął na początku XX w. Portugalią, administracyjnie zależną od Vila Nova de Ourém. Burmistrzem tego miasta był Artur de Oliveira Santos - mason, ateista i antyklerykał, nienawidził wszystkiego, co było związane z Bogiem i religią. Wydawał gazetę "O Ouriense", w której dawał upust swojej wrogości do religii. Założył także lożę masońską i stanął na jej czele. Jednakże idee propagowane przez niego i jego fanatycznych zwolenników nie docierały do mas chłopskich, które na wsiach w dalszym ciągu żyły w wierności religii swoich ojców.

W 1908 r. z ręki zamachowca zginął król Karol I i jego młodszy syn Ludwik Filip. Królem został starszy syn Manuel II Patriota. Niestabilna sytuacja doprowadziła do rewolucji w 1910 r. i obalenia monarchii. 5 października 1910 r. powstała Republika Portugalii. Premierem został Teófilo Braga, a prezydentem Manuel de Arriaga.

W marcu 1917 r. Portugala przystąpiła do I wojny światowej.

W czasie objawień, Portugalia była krajem socjalistycznym, którego władze były zaciekle świeckie, antyklerykalne, skorumpowane, kierujące kraj w stronę całkowitego bankructwa.

W 1918 r. epidemia zwana "hiszpanką", która ogarnęła znaczną część Europy, w tym Portugalię, w krótkim czasie pochłonęła w tym kraju setki tysięcy ofiar śmiertelnych, w tym dwoje widzących, Franciszka i Hiacyntę.

Po niespokojnym okresie i udziale Portugalii w I wojnie światowej wojskowy zamach stanu spowodował powstanie "Estado Novo". Był to autorytarny, jednopartyjny reżim zdominowany przez António Oliveirę Salazara, który rządził krajem przez prawie pół wieku. Po bezkrwawej "rewolucji goździków" (25 kwietnia 1974 r. - wojskowy zamach stanu) Portugalia wkroczyła na drogę reform demokratycznych i gospodarczych. Zakończono krwawe wojny w Afryce i dokonano dekolonizacji, przywrócono wolność prasy, ale gwałtowne spory ideologiczne stworzyły wizję nowych podziałów i wojny domowej. Ostatecznie przywrócono wolność słowa i demokrację, uniknięto rozlewu krwi i terroru.

Oprac. MARYJNI.PL

Źródła:

Rekonkwista w Hiszpanii. 780 lat walk chrześcijan z Arabami na Półwyspie Iberyjskim - historia.org.pl
Renzo Allegri i Roberto Allegri, Reportaż z Fatimy. Historia i cuda opowiedziane przez siostrzeńca Siostry Łucji, Wydawnictwo WAM Kraków 2003 - sekretariatfatimski.pl
Źródła. Fatima: nazwa, aby przypomnieć - worldfatima.com/pl
Permanent Mission Of Portugal To The United Nations Ministry Of Foreign Affairs - onu.missaoportugal.mne.gov.pt
The History of Portugal - portugal.com
Arabski podbój Hiszpanii. Al-Andalus na Półwyspie Iberyjskim - historia.org.pl
Warto być ambitnym. Alfons I Zdobywca i historia powstania Portugalii - historia.org.pl
Covadonga, the sanctuary of Asturias - en.asturias.com
Covadonga, Spain; a religous sanctuary and village set in beautiful mountain scenery - spainthisway.com
Historia Lizbony - infolizbona.pl
Vímara Peres, o galego que fundou Portugal antes que o rei Alfonso I - historiadegalicia.gal
Did the African Moors Develop Europe? - thehistoryville.com
Asturia - encyklopedia.pwn.pl
Alcobaça. Gotyckie opactwo cystersów - krajoznawcy.info.pl
Opactwo cystersów w Alcobaça - historia - podroze.onet.pl
Opactwo cysterskie - na przykładzie Alcobaca w Portugalii - domin-warszawa.pl
Co stało się z portugalską monarchią? [Video] - histmag.org
Rewolucja goździków: portugalska droga do wolności - histmag.org